Uczniowie niedopuszczani do matury, mimo pozytywnych ocen. Ordo Iuris pyta warszawskie licea

Adobe Stock

· W ostatnim czasie do Instytutu Ordo Iuris zgłaszane są przypadki uczniów klas maturalnych, którzy otrzymali informację, że, pomimo spełnienia ustawowych kryteriów, nie otrzymają oni końcowej pozytywnej oceny klasyfikacyjnej uprawniającej do udziału w egzaminie maturalnym.

· Zgodnie z art. 44q ustawy o systemie oświaty, negatywna ocena kwalifikacyjna jest jedyną legalną możliwością niedopuszczenia ucznia do matury. Art. 44b u.s.o. nakłada natomiast na nauczycieli obowiązek wcześniejszego sformułowania wymagań edukacyjnych niezbędnych do otrzymania pozytywnej oceny klasyfikacyjnej.

· Instytut Ordo Iuris wysłał do warszawskich liceów wniosek o udostępnienie informacji publicznej, ilu uczniów w tym roku zrezygnowało lub nie zostało dopuszczonych do matur z poszczególnych przedmiotów. Istnieje obawa, że tego typu decyzje mogą być motywowane zamiarem utrzymania wysokiej pozycji danej szkoły w rankingach i są podejmowane ze szkodą dla uczniów, z naruszeniem ich konstytucyjnych praw i wolności.

- Szkoła jest dla ucznia, a nie uczeń dla szkoły. Jeżeli ustalono, że uczeń spełnił ustawowe wymogi uzyskania pozytywnej oceny klasyfikacyjnej, szkoła nie ma innego legalnego powodu, aby nie dopuścić go do matury z danego przedmiotu – komentuje apl. adw. Nikodem Bernaciak, analityk Ordo Iuris.

Zgodnie z art. 3 pkt 21c ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty, egzamin maturalny jest przeprowadzany dla absolwentów posiadających wykształcenie średnie lub wykształcenie średnie branżowe, umożliwiający uzyskanie świadectwa dojrzałości. Art. 44q ust. 1 pkt 1 u.s.o. stanowi natomiast, że uczeń kończy szkołę ponadpodstawową, jeżeli w wyniku klasyfikacji końcowej otrzymał ze wszystkich obowiązkowych zajęć pozytywne oceny końcowe, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 44zb. W myśl ust. 4, uczeń liceum ogólnokształcącego, który nie spełnił warunku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, powtarza ostatnią klasę tej szkoły.

Zgodnie z art. 44b ust. 6 pkt 1 u.s.o., ocenianie wewnątrzszkolne obejmuje formułowanie przez nauczycieli wymagań edukacyjnych niezbędnych do otrzymania przez ucznia ocen klasyfikacyjnych z obowiązkowych i dodatkowych zajęć edukacyjnych oraz zajęć, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 13 ust. 3. Paragraf § 7 wydanego na podstawie art. 44zb rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 22 lutego 2019 r. w sprawie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych  stanowi, że pozytywnymi ocenami klasyfikacyjnymi są oceny 6-2, a negatywną oceną klasyfikacyjną jest ocena 1. Oznacza to w praktyce, że jedyną zgodną z prawem przesłanką niedopuszczenia ucznia do matury jest otrzymanie przez tego ucznia oceny 1 z danego przedmiotu, w wyniku niespełnienia wymagań edukacyjnych sformułowanych przez nauczyciela znacznie wcześniej.

W związku z tym, Instytut Ordo Iuris zwrócił się do szkół z pytaniem, ilu uczniów klas maturalnych otrzymało w bieżącym roku szkolnym 2021/2022 tylko pozytywne, a ilu – przynajmniej jedną negatywną końcową ocenę klasyfikacyjną oraz z jakich przedmiotów. Pytanie dotyczyło również kwestii, ilu uczniów zrezygnowało z uczestnictwa w maturze lub nie zostało do niej dopuszczonych pomimo otrzymania oceny pozytywnej, a także jakie były przyczyny tej decyzji.